5-ta Aleja (Fifth Avenue, 5th Ave)
Piąta Aleja być może jest najbardziej znaną ulicą świata, a z pewnością Stanów Zjednoczonych. Jedna z najważniejszych ulic handlowych świata, często na pierwszym miejscu pod względem cen wynajmu metra kwadratowego. Otoczona wysokościowcami bardzo podobna jest do sąsiednich.
Ciągnie się przez około 10 kilometrów od Parku Waszyngtona po Cieśninę Harlemską.
Times Square
Plac Times to taka brzydsza wersja londyńskiego Piccadilly Circus. Słynie z licznych reklam świetlnych oraz gigantycznej imprezy sylwestrowej. W okolicy mają swoje biura liczni przedstawiciele amerykańskiego świata mediów. Ów niezbyt duży plac położony w dzielnicy Midtown jest jednym z przykładów miejsca niezbyt urokliwego za to niesamowicie wypromowanego. Prawie każdy słyszał o Times Square.
Central Park
Wielki park miejski w Nowym Jorku (341 hektarów), powszechnie znany na całym świecie. Wzdłuż jednego boku ciągnie się 5ta Aleja. Na skraju są muzea, np. Museum Metropolitan of Art. Także zoo. Park stworzono na bagnach, dzisiaj jest mekką miłośników sportu i rekreacji. Alejki, skały, liczne drzewa, łąki, stawy. Jest co robić, a od strony Midtown ściana drapaczy chmur.
Nowojorskie metro
Metro w Nowym Jorku jest systemem rozbudowanym i starym (od 1904 roku). Trapią go typowe problemy w związku z tym. Ze względu na koszty prawie niemożliwe jest doprowadzenie torowisk, stacji, pociągów do standardów XXI wieku. Dlatego w wielu miejscach tego systemu nie jest przyjemnie. Zaniedbane i brudne stacje. Stare i podniszczone pociągi. Krzywe tory i wąskie perony. Właśnie dlatego w tylu amerykańskich filmach możemy zobaczyć nowojorskie metro nie jako symbol nowoczesności, tylko w roli postapokaliptycznej albo przynajmniej jako miejsce bliskie slumsom, miejsce dla przestępców i narkomanów. I coś w tym jest. Jamajscy grajkowie, rozdający jakieś ulotki, lądujące na podłodze. Bezdomni, pijani, nawołujący do wiary w Boga albo straszący końcem świata. Niezrównoważeni psychicznie – mówiący do siebie, dziwnie gestykulujący. Dużo czasu spędziłem w nowojorskim metrze i w dzień i w nocy, naoglądałem się różnych rzeczy.
Po przemieszczeniu się z metra w Waszyngtonie do metra w Nowym Jorku miałem uczucie jakbym się znalazł na innej planecie. Przeniósł z nowoczesnej stacji kosmicznej, do takiej zupełnie zapomnianej, która zaraz się rozsypie.
Linii jest tak dużo, że są problemy z ich policzeniem. Często pada liczba 36. Należy zdać sobie sprawę, że część z nich dawno temu wyłączono z ruchu i w użytku aktualnie jest 25 linii.
Oznakowanie jest na tyle problematyczne, że widziałem jak mieszańcy Nowego Jorku pojechali składem metra nie tam gdzie chcieli. Bo są pociągi lokalne (local train, powolne) i expresowe (express train). Te pierwsze zatrzymują się na wszystkich stacjach, te drugie na niektórych, czasami oddalonych od siebie o dziesięć kilometrów. Jest wiele doraźnych remontów i tymczasowych zamknięć stacji. Chociaż maszynista informuje, że na danej stacji pociąg się nie zatrzyma, często ze względu na hałas albo słabe nagłośnienie – nie słychać go.
Niektóre stacje są rozbudowane, mają po kilka peronów, zatrzymują się na nich składy różnych linii. A połapać się w nich nie tak łatwo, bo oznaczone są kolorami, literami, cyframi. System posiada prawie 500 stacji i prawie 400km długości, obecnie realizowane są około 2 miliardy przejazdów rocznie. Część tras przebiega po powierzchni. Metro działa całą dobę. Tak samo jak AirTrain JFK, który nie jest częścią systemu nowojorskiego metra. Ale ma za zadanie połączenie z nim lotniska JFK Kennedy`ego.
Informacje praktyczne. Liczba taryf i opcji w przedmiocie korzystania z nowojorskiego metra jest długa i skomplikowana. W zasadzie nie da się precyzyjnie napisać, że za jeden przejazd płaci się tyle i tyle. Są różne rodzaje kart, różne taryfy, do tego jeśli doładujemy kartę powyżej pewnej kwoty przejazdy mogą być tańsze. Można pracę doktorską napisać na ten temat. W dużym uproszczeniu jednorazowy przejazd metrem to 2,75-3usd, a w taryfie obniżonej (reduced fare) 1,35usd. Obniżona taryfa w niektórych przypadkach obejmuje przejazdy poza godzinami szczytu, a w niektórych – w godzinach szczytu. Oczywiście można kupić pakiety na ileś przejazdów, czy bilety tygodniowe albo miesięczne. Automat na stacji Sky Train na lotnisku JFK, za bilet w jedną stronę (sky train + metro) skasował 8,50usd, w tym była opłata za kartę plastikową wielokrotnego użytku (zdaje się że 1usd). Wszystkie dane pochodzą z wiosny 2018.
Na zdjęciach z końcówki marca: zdjęcia 1-4 to Piąta Aleja, 5-9 to Times Square. Na zdjęciach 10-16 Central Park, pozostałe to nowojorskie metro oraz tunel Queens-Midtown (ostatnie). Na jednym ze zdjęć metra widać dziewczyny z palmą podczas Niedzieli Palmowej.
Error
