Pablo Picasso (1881-1873) uważany jest za najwybitniejszego artystę XX wieku, geniusza, który wywarł niepodważalny wpływ na współczesną sztukę. Współtwórca kubizmu.
Zawsze miałem problem z uwielbieniem dla sztuki Picassa, dziwiłem się gigantycznym cenom jakie osiągały na aukcjach jego obrazy. Na przykład „Kobiety Algieru” sprzedano za blisko 200 mln dolarów (2015), a są dzieła, które pewnie sprzedałyby się drożej, gdyby ktoś chciał to uczynić. Podziwiając obrazy Leonarda da Vinci – jego Zbawiciel Świata w 2017r. sprzedał się za 450 mln dolarów (rekord) - nie miałem wątpliwości, że był genialnym artystą. Ale oglądając „bohomazy” Picassa nie potrafiłem się powstrzymać przed opinią, że to strasznie brzydkie, tandetne i każdy by to namalował. A zatem Picasso żadnego talentu malarskiego nie posiadał. Dla mnie wiele jego dzieł jest prymitywnych, amatorskich.
Ale gdy mieszkałem w Londynie nadarzyła się okazja, aby zweryfikować swoje poglądy. W słynnym muzeum Britain Tate zorganizowano jedną z największych wystaw w historii dzieł Picassa i brytyjskich modernistów (PICASSO & MODERN BRITISH ART., 15 February – 15 July 2012). Wybrałem się i co zawsze miło mnie zaskakuje, w Wielkiej Brytanii można zobaczyć wspaniałe wystawy niemal za grosze. Bilet kosztował 14 funtów, a pozostałe wnętrza muzeum, pełne cennych dzieł, udostępniane są bezpłatnie.
Na wystawie zgromadzono ponad 150 spektakularnych dzieł sztuki, z ponad 60 wspaniałymi Picassami, w tym uznawane za wysublimowane: The Three Dancers 1925 (Trzy Tancerki) i Weeping Woman 1937 (Płacząca Kobieta).
Do tego siedmiu wybitnych brytyjskich artystów, wielbicieli Picassa: Duncan Grant, Wyndham Lewis, Ben Nicholson, Henry Moore, Francis Bacon, Graham Sutherland i David Hockney.
Wystawa w Britain Tate nawiązywała do związków Picassa z Wielka Brytanią na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Bywał tutaj, tworzył, odbywały się jego wielkie wystawy. Pracował na przykład nad scenografiami i kostiumami w sztukach teatralnych.
Długi i spokojny spacer po wystawie, pozwolił na wnikliwe do pewnego stopnia zapoznanie się z pracami Picassa.
Częściowo zrewidowałem pogląd na temat twórczości Pabla Picassa, miał talent, umiał malować. Są obrazy jego autorstwa, które mnie przekonują do tego, np. Girl in a Chemise około 1905 (Dziewczyna w Koszuli). Kubizm, modernizm, surrealizm w jego wykonaniu raczej mnie odpychają i nie cenię tej części jego twórczości. Nie chciałbym, aby takie ohydztwa wisiały u mnie w domu. Marketing i sława jednak robią swoje i w dobrym tonie jest się zachwycać nad Picasso. Nawet absolutnie nieudane jego obrazy czy grafiki sprzedadzą się drogo, bo to przecież Picasso. Po tej wystawie przyznaję, że Pablo był ciekawym artystą, ale nie mam przekonania co do jego geniuszu i twierdzenia, że był najwybitniejszym artystą XX wieku. Zresztą sztuka współczesna zwykle nie podoba mi się, nie tylko w wykonaniu Picassa. Dla Joana Miro, Andy Warhola czy Kazimira Malevicha również nie mam zrozumienia. Za to dla Da Vinci czy Tycjana jak najbardziej.
Grzegorz Gawlik, Londyn, 22.05.2012
Materiał wygrzebałem z domowego archiwum i postanowiłem zamieścić na grzegorzgawlik.pl.
NA ZDJĘCIACH: dopływam Tamizą do Millbank Millennium Pier przy Britain Tate (Londyn), zdjęcia wnętrz Britain Tate, w tym obrazy o których wspomniałem w tekście, jak również nie wspomniane: Bowl of Fruit, Violin and Bottle (Miska Owoców, Skrzypce i Butelki) – Pablo Picasso 1914, tryptyk: Three Studies for Figures at the Base of a Crucifixion (Trzy studia postaci na podstawie tematu Ukrzyżowania / Trzy Furie / Trzy Eumenidy) – Francis Bacon 1944.
Nude Woman in a Red Armchair (Naga Kobieta w Czerwonym Fotelu) – Pablo Picasso 1932 - obraz stanowił ilustrację przedmiotowej wystawy. Widniał m.in. na plakatach, co spotkało się z protestami niektórych pasażerów lotniska w Edynburgu. Bowiem przedstawia nagą kochankę Picassa - Marie-Thérèse Walter (to jeden z jego najsłynniejszych obrazów). Władze lotniska zastąpiły plakat innym z tejże wystawy, na co oburzyła się opinia publiczna i władze Britain Tate: jestem w szoku, że dzieło wybitnego światowego malarza uznano za budzące zgorszenie i niesmak, choć współczesna reklama pokazuje tak wiele nagiego i półnagiego kobiecego ciała (dyrektor National Gallery of Modern Art, John Leighton). Władze lotniska ostatecznie przeprosiły i przywróciły do łask pierwotny plakat. Należy się też wyjaśnienie, że po Londynie wystawę przeniesiono właśnie do Edynburga.
Na zdjęciach też Nude on the Beach / Nude Woman Lying in the Sun on the Beach (Naga Kobieta leżąca na Plaży) – Pablo Picasso 1932, piękny obraz chłopców Dorothy Stanley, oraz fotografie poświęcone Fiatowi 126p, który przejechał z Turynu do Cieszyna.
Dodam, że podczas wystawy zakazano fotografowania dzieł Picassa (nawet bez lampy błyskowej) i mocno tego pilnowano, ale kilka zdjęć zrobiłem (bo nie rozumiem takich zakazów).
