Islandia to jedno z miejsc na świecie, gdzie lodowce topnieją najszybciej. Islandczycy twierdzą, że za 200 lat może zniknąć największy europejski lodowiec Vatnajokull mający około 8100 km kwadratowych. O ile w jego przypadku cofające się jęzory o kilkadziesiąt metrów rocznie nie szokują jeszcze, o tyle w przypadku lodowca Ok (Okjokull, Okjökull) obserwujemy proces umierania. Cóż, takie zrządzenie losu, że lodowiec nazywający się Ok czyli „w porządku” nie jest Ok. Bo trudność nazwać stanem „w porządku” - agonię.
Ok to nie tylko nazwa lodowca, ale przede wszystkim wulkanu – tarczowego. Wulkany tarczowe na świecie występują rzadko, a charakteryzują się tym, iż są bardzo płaskie. Wyglądają jak tarcza. Powolne i długie wypływy lawy z krateru i innych otworów w każdą ze stron powodują charakterystyczny wygląd tychże wulkanów. Ok ostatnio aktywny był w plejstocenie, a więc nie wcześniej niż około 12 000 lat temu i nie później niż około 2,5 mln lat temu. Wulkan osiąga 1192 metry wysokości, a pod szczytem od strony północnej i północno-zachodniej znajduje się lodowiec. W przeszłości pokrywał dużą część wulkanu z każdej strony, dzisiaj jest niewielkim zanikającym lodowcem. Już nie górskim-fieldowym, gdy zajmował znaczną powierzchnię i posiadał jęzory lodowcowe. W obecnym stanie na to miano nie zasługuje, najbliżej mu do lodowca karowego, z tymże nie jest położony w karze. Lodowcem dolinnym również nie jest, chociaż w przeszłości takie cechy zapewne posiadał. Drugi niewielki lodowiec, również zanikający, znajduje się w kraterze.
Mimo że stan lodowca jest zły, to jeszcze jest lodowcem. Zajmuje kilka hektarów, chociaż w paru częściach. Grubość lodu zazwyczaj ma 2-4 metry, ale w najgłębszych miejscach może to być około 10 metrów. Przy czym można zaobserwować jeszcze charakterystyczny niebieski lód lodowcowy. Lodowiec rozczłonkowany został za sprawą ubytku lodu i pagórkowatego terenu oraz za sprawą potoków wodnych związanych z topnieniem lodowca i opadami atmosferycznymi. Dosyć brutalnie wygląda, gdy lodowiec jest rozczłonkowany przez niewielkie potoki i 2 metry poniżej powierzchni w korytach widać podłoże skalne. Jako że wulkan tarczowy jest płaski, taki jest też lodowiec. Nie posiada większych szczelin, a większość istniejących wytworzyła woda. Kolory lodowca to głównie szary i biały(zabrudzony), ale czasami też niebieski. Praktycznie się nie przesuwa, więc nie ma moren bocznych ani czołowych. Miejscami można zaobserwować bardzo niewielkie. Natomiast wokół topniejącego lodowca wytworzyła się breja błotno-kamienna o głębokości do jednego metra. Wpadłem kilka razy do niej niestety. I ta breja zajmuje spore obszary.
Ciekawym uczuciem jest oglądanie lodowca, który najdalej za dziesięć lat już nim nie będzie, co najwyżej mogą pozostać pojedyncze niewielkie płaty lodu, ale i one wkrótce potem stopnieją. Wulkan Ok to jeden z najlepszych przykładów do obserwacji umierającego lodowca, aczkolwiek długie dojście do niego i brak ścieżki, zazwyczaj wietrzna i deszczowa pogoda, nie zachęcają do wycieczki.
Położenie lodowca i wulkanu Ok: zachodnia Islandia. Obok pobliskiego lodowca Pórisjokull, to najbliżej położony lodowiec od stolicy – Reykjaviku (na północny-wschód od miasta). Znajduje się w sąsiedztwie drugiego co do powierzchni Lodowca Islandii – Langjokull. Można się do niego dostać z dwóch stron patrząc od Reykjaviku, trasa bardziej zachodnia jest asfaltowa, trasa nazwijmy ją: wschodnia obejmuje kawałek off roadowy drogą F550 Kaldidalur (dla samochodów 4x4). Tą pierwszą pod masyw Ok. ze stolicy jest około 150km. Wulkan Ok jest słabo znany wśród okolicznych mieszkańców. Pracownik campingu (recepcji) w Husafell nic o nim nie wiedział, nawet tego, że na szycie jest krater.
AKTUALIZACJA. I stało się. 18 sierpnia 2019 władze islandzkie pożegnały lodowiec Okjokull, między innymi w obecności premiera Islandii Katrin Jakobsdottir. Według naukowców lodowiec istniał 700lat, lecz tak bardzo się skurczył, że uznano, iż przestał być lodowcem. Choć minie jeszcze trochę czasu zanim stopnieje ostatni tutejszy płat lodu. Podczas uroczystego pożegnania odsłonięto tablicę z napisem: "Ok jest pierwszym islandzkim lodowcem, który utracił status lodowca. W ciągu następnych 200 lat prawdopodobnie wszystkie nasze główne lodowce będą podążać tą samą drogą. Ten pomnik ma potwierdzić, że wiemy, co się dzieje i co należy zrobić. Tylko ty wiesz, czy to zrobiliśmy".
Na zdjęciach:
01-04) to co pozostało z lodowca Ok (sierpień 2014) i widoczne procesy niszczenia oraz zanikania
05) niewielki lodowiec w kraterze Ok, pogoda podczas wędrówki była niesprzyjająca
06) widok na wulkan Ok, ale ten widoczny biały punkt na zdjęciu to tylko wieloletni płat śniegu, lodowiec jest dalej i wyżej
Error
